VARÐA

I)

(að), v.

1) to warrant, guarantee, answer for;

varða fyrir e-n, to stand bail for one;

ek vil, at Flosi einn varði við mik, my will is that F. alone shall be answerable (for the fines) to me;

2) to bargain for (S. hefir áðr varðat viðinn fyrir þrjú hundruð einlit);

3) to be of importance (ef þér þykkir varða um mína vináttu);

varða e-n, to concern one, be of importance to one (at segja þér þat, er þik varðar);

varða miklu, litlu, engu, to matter much, little, naught;

hann kvað þá engu þat varða, said it was no business of theirs;

varðar engu um vára aptrkomu, it does not matter whether we come back or not;

4) to guard, watch, defend (varða land, alla vega);

varða e-m e-t, to ward a thing off from a person withhold it from him;

varða mér bátinn: to forbid me the boat, by force;

varða e-m, with infin. to hinder, prevent (varðar hann fé váru at komast yfir ána);

5) to be liable to, punishable by (varðar þat fjörbaugsgarð);

hvat varðar, þótt vér reynim, what risk though we try?;

varða e-m e-t, to entail as a penalty upon one (spurði, hvat konu varðaði, ef hón væri í brókum jafnan svá sem karlar);

varða við lög, to be punishable by law (þat ætla ek við lög varða at vinna á Mikjálsdegi);

ok lét varða þriggja marka útlegð, he asked for a fine of three marks;

6) to belong to (sú jörð er klaustrinu varðaði).

II)

f. pile of stones, cairn (hlaða, reisa vörðu).

* * *

að, [Ulf. in fra-wardian; A. S. wardian; Engl. ward, warrant; Germ. warten; Fr. guarder, etc.; cp. vara]:—to warrant, guarantee, answer for; esp. as a law term, björn ok úlfr, þeirra verk skal engi maðr varða, N. G. L. i. 45; varðar hann þat alls ekki nema við Guð, … varða orð ok verk fyrir e-n, Grág. (Kb.) i. 139; handsala-menn þá er varða vildi, at …, Sturl. iii. 43; ek vil at Flosi einn varði við mik, I shall be my sole surety, Nj. 256; vill hann sjálfr varða (bail) fyrir honum, Þiðr. 75; ef maðr kaupir man at manni, þá skal sa varða, er sölumaðr er, við stinga ok við stjarfa, N. G. L. i. 29; skal bóndi hverr einum húsum varða, at eigi falli krossar, 11; bú hans varðar taki, is bailable, 47; varða taki fyrir e-n, to be bail for a person, 48; varði lóð þar til lokit er, Gþl. 331: ok varða við hey sínu við hey hans. Grág. (Kb.) ii. 96 (Jb. 243); ok skal varða við engi því, Kb. ii. 94: ok svá skulu þeir við varða, Jb. 277; einyrkjar skulu varða fjögur þing. Gþl. 438; skal hann varða þeim af þessum eignum fulla lögskyld, D. N. iii. 88; sá vita-vörðr skal varða þrjár … örtugar, N. G. L. ii. 37; þess viðar er hann hafði áðr varðat fyrir sína hönd, secured, bought, Rd. 253.

2. metaph. to be of importance; ef þér þykkir varða um mína vináttu, Fms. ii. 119; lézk hann skyldr at segja þér þat er þik varðar, Glúm.; þá hluti er þeim þætti sik varða, Eb. 112; v. mikla, litlu, önga, to matter much, little, naught: um þá hluti er mér þykkir mestu varða, Fms. ii. 120, v. 102: varðar engu um vára aptrkvámu, vi. 13; varðar mest til allra orða, at …, Lil.: with a double dat., e-m varðar e-u, miklu varðar þeim, at þeir sé, Gþl. ix: acc., hvat mun v. þótt vér heyrim, what will it matter? i. e. why not hear it? Fms, vii, 60, vi. 95: hvat mun v. (þótt ek eta)? Eg. 604: acc. of the person, þat varðar þik engu, ‘tis no business of thine; þeir spurðu hví hann var þar kominn, hann kvað þá engu þat varða, Þorf. Karl. 414: so in mod. usage, þig varðar ekki um það, ‘tis no business of thine!

II. to guard, defend; varða sjálfs þíns land, Lv.; v. e-m e-t, to ward a thing off from a person, i. e. In warn one off from a thing (= Lat. arcere); varða mér bátinn, to forbid me the boat, by force, Fms. vii. 32; v. mér skarðit, Ölk. 37: v. fé váru at komask yfir ána, Krók. 38; v. þeim öll vöð ok vatns-föll á ánni, Stj. 394; hann kvaðsk mundu varða, at eigi kæmisk hann þar útan, Rd. 244: to guard, þá vegu er hann varðaði, Sól. 1; er þú á haugi sitr ok varðar alla vega, Skm. 11. Fsm.: of boundaries, himinn varðar fyrir ofan, en hafit Rauda fyrir útan, Ísl. ii. 489; þaðan ræðr á … þaðan varðar lækr er, fellr, D. I. 577.

III. as a law term, denoting the fine, punishment, and liability legally incurred, absol. or with dat. of the person (Gr. ὀφείλω, ὀφλισκάνω), to be liable to, finable, punishable; þeim varðar elði þeirra, Grág. (Kb.) i. 108; varðar þeim þat ekki við lög, they incur no penalty by the law …, 44, passim: the penalty (amount) in acc., slíkt (acc.) varða bjargir hins, ii. 25; ljúgvitni varðar skóggang, varða N.M. marka sekð, to be finable so many marks: þá varðar ekki þótt gögnum sé haldit, Kb. i. 143; eigi varðar haga-beit, ii. 107; varðaði eigi um bjargir hans, Sturl. i. 92 C; hvat konu varðaði, ef …, Ld. 136, Grág. in countless instances; skóggangr (nom.) varðar, ef …, Grág. ii. 89 (is prob. an error for acc.); skyldi varða fjörbaugs-garði (better garð, acc.) et váttum kæmi við, Bs. i. 25